مقایسه‌ی برخی روش‌های میان‌یابی زمین‌آماری و قطعی در برآوردن عمق آب زیرزمینی (مطالعه‌موردی: دشت ایرانشهر- بمپور)

نویسندگان

  • ام البنین پودینه دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل
  • معصومه دلبری دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل
چکیده مقاله:

       در این تحقیق برخی روش­های میان­یابی برای تخمین عمق آب زیرزمینی دشت ایرانشهر- بمپور در سه مقطع زمانی 1382، 1386 و 1391 در ماه‌های اردیبهشت و مهر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده­های عمق آب مربوط به 42 تا 48 حلقه چاه موجود در سطح دشت بودند. روش­های مورد استفاده شامل کریجینگ معمولی (OK)، کریجینگ عام (UK)، وزن‌دهی عکس فاصله (IDW)، توابع پایه­شعاعی (RBF) و چند جمله‌ای محلی (LPI) بودند. برای ارزیابی عملکرد روش‌ها، از فن اعتبارسنجی متقابل و معیارهای آماری ضریب تبیین (R2)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، و میانگین انحراف خطا (MBE) استفاده شد. نتایج تحلیل آماری حاکی از بالا بودن واریانس و ضریب تغییرات عمق آب زیرزمینی و افزایش متوسط عمق آب در طی سال­های گذشته، بویژه از سال 1382 تا 1386 به­دلیل وقوع خشکسالی بوده اند. برای تشخیص روند از ترسیم نیم­تغییرنمای جهت­دار عمق آب زیرزمینی در هر دوره استفاده شد. روش UK با مدل کردن رویه روند با استفاده از چندجمله­ای­های درجه 1 و 2 و مقایسه مدل­های مختلف نیم­تغییرنما مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج ارزیابی متقابل از بین روش‌های زمین‌آماری (OK و UK)، روش OK برای سال‌های 82 و 91 با مدل نیم­تغییرنمای کروی، و روش UK با مدل نیم­تغییرنمای‌ J-bessel و درجه­روند 2 و 1 به­ترتیب برای اردیبهشت و مهر 86 بالاترین دقت را داشتند. از طرفی، نتایج ارزیابی متقابل، نشان دادند که از بین تمامی روش­های میان­یابی به­کار گرفته شده، روش قطعی LPI با RMSE برابر با 94/6، 87/5 و 65/8 متر به­ترتیب برای اردیبهشت­ماه سال­های 1382، 1386، و 1391 و 86/6، 54/6 و 68/8 متر به­ترتیب برای مهرماه سال­های 1382، 1386 و 1391 بهترین روش میان‌یابی بوده است. نقشه‌های پهنه‌بندی به­دست آمده حاکی از افت سطح آب زیرزمینی، و وقوع بحران آب در سال­های اخیر در سطح منطقه می‌باشد، بنابراین، به­منظور استفاده بهتر از منابع آب و دسترسی به کشاورزی پایدار در منطقه، بایستی راهکارهای مدیریتی از جمله کنترل برداشت، تغییر الگوی زراعی و دگرگونی روش‌های آبیاری در نظر گرفته شوند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نوسانات عمق آب زیرزمینی در دشت ملایر

مدل­سازی نوسانات سطح آب زیرزمینی به­عنوان یک سری زمانی دارای پیچیدگی و عدم قطعیت در مولفه­های آن است که در این بررسی مطالعه گردید. بدین منظور از متغیرهای زمانی عمق آب زیرزمینی در 22 حلقه چاه پیزومتری و بارش سه ایستگاه باران­سنجی در آبخوان دشت ملایر طی 19 سال (1386-1368) استفاده شد. روند در سری داده­های ماهانه، فصلی و سالانه یاد شده با اعمال آزمون ناپارامتریک تخمین­گر سن[1] (Qmed) محاسبه و برمبن...

متن کامل

بررسی نیترات آب زیرزمینی شهرستان اهواز با روشهای میان یابی زمین آماری و قطعی

کیفیت آب زیرزمینی متاثر از عوامل مختلفی است. از مهمترین آلاینده های آب زیرزمینی نیترات است. بررسی شکل تغییرات مکانی نیترات با استفاده از روشهای مختلف میان یابی و تهیه نقشه این تغییرات می تواند آگاهی و بینش کارشناسان را برای برنامه ریزی آینده جهت بخشد. در این تحقیق با استفاده از داده های نیترات 30 چاه نمونه برداری به بررسی تغییرات نیترات در آب زیرزمینی شهرستان اهواز پرداخته شده است. نتایج نشان د...

متن کامل

بررسی نوسانات عمق آب زیرزمینی در دشت ملایر

مدل­سازی نوسانات سطح آب زیرزمینی به­عنوان یک سری زمانی دارای پیچیدگی و عدم قطعیت در مولفه­های آن است که در این بررسی مطالعه گردید. بدین منظور از متغیرهای زمانی عمق آب زیرزمینی در 22 حلقه چاه پیزومتری و بارش سه ایستگاه باران­سنجی در آبخوان دشت ملایر طی 19 سال (1386-1368) استفاده شد. روند در سری داده­های ماهانه، فصلی و سالانه یاد شده با اعمال آزمون ناپارامتریک تخمین­گر سن[1] (qmed) محاسبه و برمبن...

متن کامل

ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت مهربان با استفاده از روشهای GQI و FGQI

     دشت مهربان در شرق استان آذربایجان شرقی واقع شده است. در این دشت، آب زیرزمینی تنها منبع تأمین ­کننده آب شرب ساکنان است. در این منطقه سنگ کف آبخوان و بلندی‌های اطراف آن عمدتاً از رسوبات مربوط به دوره نئوژن شامل مارن‌های گچ­دار و نمک‌دار، ماسه، سیلت- مارن، کنگلومرا و آهک تشکیل یافته است. این دشت در مقایسه با دیگر دشت‌های استان آذربایجان­شرقی از نظر کمیت و کیفیت منابع آب از بحرانی‌ترین مناطق به...

متن کامل

تغییرات فصلی و مکانی غلظت کادمیوم در آب زیرزمینی دشت همدان- بهار با استفاده از روش‌های قطعی و زمین‌آمار

در این تحقیق، با استفاده از بعضی روش­های قطعی و زمین­آمار از قبیل کریجینگ، فاصله معکوس، چندجمله­ای موضعی و توابع پایه شعاعی، تغییرات فصلی و مکانی عنصر کادمیوم در آب­های زیرزمینی دشت همدان-بهار واقع در استان همدان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور از 30 حلقه چاه در چهار فصل تابستان، پاییز و زمستان 1381 و بهار 1382 نمونه­گیری به­عمل آمد. به­منظور تحلیل فصلی و مکانی کیفیت عناصر مورد بررسی در آبها...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 33

صفحات  83- 100

تاریخ انتشار 2017-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023